De reden waarom uitgerekend keizerin Elisabeth voor haar man een vriendin zocht, zullen nooit helemaal doorgrond worden. Was het uit medelijden met haar ouder wordende man of was het haar slechte geweten omdat ze hem zo vaak alleen liet? Of wilde ze zich daarmee nog onafhankelijker van hem maken? Het is in ieder geval een feit dat zij zelf het contact tussen de keizer en de toneelspeelster Katharina Schratt heeft gelegd en dat zij de relatie tussen hen beide daadwerkelijk ondersteunde. Het is zeer zeker een feit dat zij geen aandacht had voor de verhouding van Franz Joseph met de burgerlijke Anna Nahowsky. Die verhouding was begonnen in het jaar 1875 en duurde nog vier jaar voort nadat hij Katharina Schratt had leren kennen. Toen beëindigde hij die verhouding.
De keizer was stapel verliefd op de 23 jaar jongere toneelspeelster. Hoever deze romance ging, laat zich niet met zekerheid zeggen. In ieder geval bleef ‘de vriendin’ langer dan dertig jaar de vertrouwelinge van de keizer. Het is mogelijk dat ze na de dood van hun huwelijkspartners een gewetenshuwelijk sloten. De documenten die daarover uitsluitsel hadden kunnen geven zijn bij de brand van de Stephansdom in het jaar 1945 verloren gegaan.